Những ngày này, đến thăm vườn nghệ của gia đình ông Dương Văn Hỷ ở thôn Nà Cọ xã Hoàng Trĩ mới thấy được kỳ vọng của người nông dân này. Đây là hộ gia đình duy nhất ở xã Hoàng Trĩ dám đầu tư mở rộng trồng gần 1ha nghệ nếp vàng để nâng cao thu nhập. Năm 2014, Công ty HTL Trịnh Năng Kulcumin Bắc Kạn đã đến khảo sát tại xã Hoàng Trĩ và chọn gia đình ông trồng thí điểm cây nghệ nếp vàng tại địa phương. Từ năm 2014 đến năm 2016 mỗi năm gia đình ông đã trồng hơn 1000 m2 nghệ nếp vàng thu được hơn 2,3 tấn củ, với giá bán 8000 đồng 1 kg thu về gần 20 triệu đồng. Từ hiệu quả kinh tế đem lại, năm 2017 này ông Hỷ đã mạnh dạn mở rộng lên 1ha. Đến nay cây nghệ đang bước vào thời kỳ vàng lụi lá và chuẩn bị cho thu hoạch, ước tính năm nay gia đình ông sẽ thu về khoảng 23 – 25 tấn củ, trừ chi phí số tiền thu về gần 200 triệu đồng.
Ảnh: Vườn nghệ của ông Dương Văn Hỷ thôn Nà Cọ xã Hoàng Trĩ đã sắp cho thu hoạch.
Trước đây, cây nghệ vàng thường được trồng với quy mô nhỏ lẻ, phục vụ nhu cầu gia đình là chính. Tuy nhiên trong mấy năm gần đây, từ hiệu quả kinh tế của cây nghệ, ngành chuyên môn của tỉnh Bắc Kạn đã khảo sát điều kiện thổ nhưỡng và thăm dò ý kiến của nhân dân về việc đưa cây nghệ vàng vào trồng thí điểm tại một số địa phương trong đó có huyện Ba Bể và nhận được sự ủng hộ của nhân dân trong việc chuyển đổi để tạo ra sản phẩm hàng hóa thay thế những cây trồng truyền thống kém hiệu quả. Thay vì trồng ngô như mọi năm, năm nay, gia đình ông Hoàng Văn Thảo ở thôn Mỏ Đá xã Thượng Giáo cũng mạnh dạn trồng hơn 3000m2 cây nghệ nếp vàng trên đất vườn đồi của gia đình. Ông cho biết, với diện tích đã trồng thì sẽ cho khoảng 7 tấn củ nghệ. Nếu đầu ra ổn định, ông sẽ tiếp tục mở rộng diện tích phát triển cây nghệ vàng trong những năm tiếp theo.
Thực tế cho thấy, cây nghệ đã và đang đem lại nguồn thu nhập cao và ổn định cho người nông dân nhiều địa phương trong tỉnh Bắc Kạn. Vì vậy từ tháng 9/2016, thông qua Hội Nông dân tỉnh Bắc Kạn, Công ty cổ phần nông sản Bắc Kạn đã ký cam kết hỗ trợ đầu tư cho nông dân nhiều địa phương trong tỉnh trong đó có huyện Ba Bể. Theo đó, Công ty cổ phần nông sản Bắc Kạn có trách nhiệm hỗ trợ về giống, phân bón, phối hợp tập huấn kỹ thuật trồng và chăm sóc cây nghệ; hỗ trợ kinh phí tham gia công tác tuyên truyền đến người dân. Có trách nhiệm về vận chuyển và thu mua tại trung tâm các xã có vùng nguyên liệu. Đồng thời, cam kết bao tiêu toàn bộ củ nghệ tại các điểm thuận lợi cho vận chuyển ô tô với mức giá thấp nhất là 5.000 đồng/1kg. Theo các chuyên gia nông nghiệp, cây nghệ được đánh giá là dễ trồng, không kén đất, suất đầu tư thấp, năng suất bình quân đạt từ 20 tấn/1ha trở lên. Nếu giá thấp nhất là 5.000 đồng 1kg, hiệu quả kinh tế đã đạt 100 triệu đồng/1ha.
Ảnh: Nhiều diện tích nghệ ở thị trấn Chợ Rã phát triển tốt hứa hẹn đem lại thu nhập cao cho người nông dân.
Theo ông Lưu Hữu Oánh, Phó chủ tịch Hội nông dân huyện Ba Bể, năm 2017 có 33 hộ của 4 xã Thượng Giáo, Cao Trĩ, Địa Linh và Thị trấn Chợ Rã tham gia thực hiện mô hình trồng nghệ vàng cho Công ty nông sản Bắc Kạn. Qua thực hiện cho thấy hầu hết diện tích nghệ sinh trưởng phát triển tốt hiện đã sắp cho thu hoạch. Công ty cổ phần nông sản Bắc Kạn đã cam kết bao tiêu sản phẩm cho các hộ tham gia mô hình và nếu ổn định về việc thu mua thì đây sẽ là một hướng đi mới trong sản xuất nông nghiệp, tạo cơ hội tốt để nâng cao thu nhập cho người nông dân trên địa bàn.
Giống nghệ nếp vàng củ nhỏ, màu vàng đậm, thơm, chất lượng tốt. Tuy năng suất thấp hơn so với nghệ lai nhưng lại cho tinh bột nghệ cao, giá cao hơn và được thu mua chế biến trong công nghệ dược liệu. Mục đích của hai công ty thực hiên dự án liên kết nghệ này là tạo dựng vùng nguyên liệu lớn tại địa phương. Công ty cam kết sẽ thu mua toàn bộ sản phẩm củ. Về phía người dân cần đảm bảo phát triển vùng nguyên liệu với diện tích lớn, sản lượng củ nhiều, đủ tiêu chuẩn. Hy vọng, sự liên kết của nhà quản lý, nhà khoa học, doanh nghiệp sẽ mang lại cơ hội phát triển cây nghệ vàng tại các địa phương góp phần nâng cao thu nhập cho người nông dân ở huyện vùng cao Ba Bể mở ra hướng phát triển mới cho ngành nông nghiệp huyện, một địa phương đang có lợi thế về diện tích đất đồi tương đối lớn.
