Chị Lê Thị Trang ở tiểu khu 9 thị trấn Chợ Rã huyện Ba Bể bắt đầu tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện từ năm 2014. Trước đó chị Trang đã có thời gian lao động tại Công ty Quản lý đường bộ Bắc Kạn và đóng bảo hiểm bắt buộc. Năm 2014, chị Trang chuyển sang lao động tự do nên sau khi tìm hiểu và biết được BHXH tự nguyện là bảo hiểm do người lao động tự nguyện tham gia, được lựa chọn mức đóng và phương thức đóng phù hợp với thu nhập của bản thân để hưởng các chế độ theo quy định. Người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng lương hưu theo quy định; được trợ cấp một lần và tử tuất; được cơ quan BHXH cấp thẻ bảo hiểm y tế khi nghỉ hưu và hưởng quyền lợi khám, chữa bệnh như những người tham gia BHXH bắt buộc vì thế cả hai vợ chồng chị đã chủ động tham gia.
Chị Lê Thị Trang tiểu khu 9 thị trấn Chợ Rã kinh doanh hàng tạp hóa và nộp bảo hiểm xã hội tự nguyện
Còn với anh Nguyễn Phi Hổ ở tiểu khu 6 thị trấn Chợ Rã đến nay đã tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được 8 năm. Anh cho biết, sau khi dừng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc tại một doanh nghiệp ở tỉnh Thái Nguyên, anh Hổ đã tìm hiểu về bảo hiểm xã hội tự nguyện và biết rằng loại hình bảo hiểm này có nhiều ưu việt so với các loại hình bảo hiểm thương mại khác trong việc giảm bớt khó khăn, rủi ro khi về già, giúp bảo đảm thu nhập, ổn định cuộc sống khi hết tuổi lao động .
Hiện nay bảo hiểm xã hội tự nguyện đang thực hiện theo luật BHXH năm 2014 và có hiệu lực từ 1/1/2016 trong đó phương thức đóng cũng được bổ sung linh hoạt, ngoài đóng hàng tháng, 3 tháng, 6 tháng một lần, người tham gia còn có thể đóng 12 tháng/lần; đóng một lần cho nhiều năm về sau; Đặc biệt đến đầu năm 2018, người tham gia BHXH tự nguyện được ngân sách nhà nước hỗ trợ tiền đóng BHXH theo tỷ lệ phần trăm trên mức đóng BHXH hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn. Cụ thể mức hỗ trợ bằng 30% đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ nghèo; bằng 25% đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ cận nghèo; bằng 10% đối với các đối tượng khác. Chính vì vậy, đây cũng là điều kiện rất thuận lợi để người lao động tại nhiều địa phương có điều kiện kinh tế khác nhau cùng tham gia đóng bảo hiểm. Trong 10 tháng đầu năm 2018, toàn huyện có 84 cá nhân tham gia đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện đạt 86,5% kế hoạch của năm. Tuy nhiên theo ông Nông Văn Thuyết – Giám đốc bảo hiểm xã hội huyện Ba Bể thì lực lượng lao động trong độ tuổi của toàn huyện đang có khoảng 28.000 người thì số người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện so với tiềm năng là thấp. Nguyên nhân trong đó chủ yếu là công tác tuyên truyền vẫn còn hạn chế, chưa có nhiều hình thức tuyên truyền để phù hợp với một số nhóm đối tượng thuộc diện tham gia BHXH tự nguyện. Điều kiện kinh tế – xã hội của huyện cơ bản còn nhiều khó khăn, thu nhập chính của đại bộ phận dân cư xuất phát từ nông nghiệp, thiếu ổn định đa phần những địa phương người dân có thu nhập tương đối đồng đều, kinh tế phát triển thì người tham gia nhiều hơn, người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện chủ yếu là những cán bộ đã đủ tuổi về hưu nhưng còn thiếu một vài năm đóng bảo hiểm xã hội. Nhằm nâng cao số người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện trong thời gian tới BHXH huyện Ba Bể sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền đến nhân dân về lợi ích việc tham gia đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện, nhất là đối với người lao động ở khu vực phát triển như thành thị, người làm tiểu thương, làm việc ở các hợp tác xã nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp có thu nhập ổn định. Cơ quan chức năng cũng thực hiện việc đơn giản hóa thủ tục hành chính trong kê khai và thụ hưởng chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế; đổi mới tác phong phục vụ, nâng cao ý thức trách nhiệm phục vụ người dân của viên chức, người lao động ngành bảo hiểm xã hội để người dân tiếp cận và sớm tham gia hưởng các chính sách của bảo hiểm xã hội tự nguyện của nhà nước.
